Tips wet DBA 2025 voor ZZP’ers en opdrachtgevers

De Wet DBA (‘Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties’) is al jarenlang een heet hangijzer in de wereld van zelfstandigen en opdrachtgevers. In 2025 komt er eindelijk meer duidelijkheid over de handhaving en invulling van deze wet.

Maar wat houdt de Wet DBA nu precies in? En hoe kun je je hier als ZZP’er of opdrachtgever goed mee omgaan? In dit artikel nemen we je stap voor stap mee.

Het algemene kader van de Wet DBA

De Wet DBA is al in 2016 ingevoerd ter vervanging van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Het doel van de wet is om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en te voorkomen dat werkgevers via een constructie met ZZP’ers de regels voor werknemers omzeilen. Schijnzelfstandigheid betekent dat iemand ogenschijnlijk zelfstandig is, maar feitelijk in loondienst werkt. Dit kan nadelig zijn voor de zelfstandige (door het missen van sociale zekerheden) en voor de belastingdienst (door gemiste premies en belastingen).

Wat verandert er in 2025?

Eigenlijk verandert er inhoudelijk niets aan de wet zoals deze sinds 2016 al bestaat. Sinds de invoering van de Wet DBA is de handhaving ervan echter verschillende keren uitgesteld, mede door kritiek op de onduidelijkheid en de administratieve lasten. In 2025 wordt de wet aangescherpt en zal de Belastingdienst daadwerkelijk beginnen met controles en sancties. Dit betekent dat zowel opdrachtgevers als ZZP’ers hun werkwijze en contracten zorgvuldig moeten controleren om risico’s te vermijden.

Waar moet je als ZZP’er op letten?

Als ZZP’er is het cruciaal om daadwerkelijk zelfstandig te werken. Dit klinkt logisch maar in de praktijk werkt een ingehuurde zelfstandige al snel in het stramien van een werknemer. Let daarom goed op de volgende zaken en pas deze ook daadwerkelijk toe:

  • Gebruik de juiste overeenkomst: Gebruik een overeenkomst waaruit je zelfstandigheid blijkt en je vrijheid om je werk in te delen.
  • Vrijheid in uitvoering: Zorg dat je niet gebonden bent aan strikte werktijden of regels van de opdrachtgever.
  • Geen exclusiviteit: Werk voor meerdere opdrachtgevers om je zelfstandigheid te onderstrepen.
  • Omzetspreiding: Zorg dat je omzet gespreid is over meerdere opdrachtgevers.
  • Eigen risico en investering: Investeer in je eigen bedrijf en neem de verantwoordelijkheid voor je werk.
  • Uitstraling: Zorg voor een eigen website, visitekaartjes, bedrijfskleding en andere uitingen van je bedrijf.

Waar moet je als opdrachtgever op letten?

Als opdrachtgever is het belangrijk om te voorkomen dat een zelfstandige achteraf als werknemer wordt aangemerkt. Dit kun je doen door zowel op papier als in de praktijk te voldoen aan de regels:

  • Duidelijke opdrachtomschrijving: Beschrijf de opdracht specifiek, gebruik een contract en vermijd termen die wijzen op een dienstverband, zoals ‘werknemer’ of ‘salaris’.
  • Geen gezagsverhouding: Zorg dat uit het contract blijkt dat de ZZP’er zelfstandig is en geen directe aansturing ontvangt.
  • Vrijheid in werkuitvoering: De ZZP’er moet zelf kunnen bepalen hoe en wanneer hij of zij de opdracht uitvoert.
  • Geen verplichte exclusiviteit: De ZZP’er mag ook voor andere opdrachtgevers werken.
  • Geen vaste werktijden: Laat de ZZP’er zelf bepalen wanneer het werk wordt gedaan.
  • Eigen materialen: Idealiter werkt de ZZP’er met eigen materialen of gereedschap.
  • Geen integratie in het bedrijf: De ZZP’er moet duidelijk een externe partij zijn en geen onderdeel van het interne team.

Einde modelovereenkomsten vanaf 2025

De belastingdienst stopt met het goedkeuren en beoordelen van modelovereenkomsten. Volgens hen benadrukken deze juist de schijnzelfstandigheid omdat met de modelovereenkomst een ‘papieren werkelijkheid’ wordt gecreëerd. Het blijft echter wel belangrijk een inhuurcontract te gebruiken, zolang deze recht doet aan de situatie in de praktijk.

Consequenties bij overtreding van de Wet DBA

De verwachting is niet dat de belastingdienst massaal gaat controleren en boetes opleggen. In eerste instantie zal zij zich richten op moedwillige overtredingen en duidelijke schijnconstructies. Mocht er een overtreding worden geconstateerd zijn dit de gevolgen:

Als ZZP’er:

  • Terugbetaling van aftrekposten: Als je wordt gezien als werknemer, kun je fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek verliezen.
  • Minder opdrachten: Een negatieve beoordeling kan toekomstige samenwerkingen bemoeilijken.
  • Boetes: In sommige gevallen kan ook de ZZP’er aansprakelijk worden gesteld.

Als opdrachtgever:

  • Nabetaling van premies en belastingen: Als een ZZP’er als werknemer wordt aangemerkt, moet de opdrachtgever alsnog loonheffingen en premies betalen.
  • Boetes: Bij ernstige overtredingen kunnen er boetes worden opgelegd door de Belastingdienst.
  • Schade aan reputatie: Het risico van negatieve publiciteit kan zakelijke relaties schaden.

De Wet DBA 2025 vraagt om een proactieve aanpak van zowel opdrachtgevers als ZZP’ers. Door heldere afspraken te maken en je werkwijze goed te documenteren, kun je veel problemen voorkomen. Neem de tijd om je goed voor te bereiden – zo werk je met een gerust hart aan je opdrachten.

Auteur

Scroll naar boven